april 2019 – Klimaat || Wijs

Heb jij klimaatvragen, zoals wat is eigenlijk een broeikasgas? Zorgt CO2 voor een groenere aarde of wat is de rol van de zon in de opwarming van de aarde? Wil jij een antwoord op dit soort vragen? Dan moet je bij onderstaande initiatiefnemers zijn..

Veelgestelde klimaatvragen

De vraag naar feiten over klimaatverandering hangt in de lucht. Ook ik hoor de laatste tijd steeds vaker de roep om klimaatvragen, zowel in privékringen als in zakelijke contreien. ‘Wat is waar en wat niet? Kun je even de feiten voor mij op een rij zetten’?, is vervolgens de vraag. ‘Ik zie ze graag op een presenteerblaadje’, klinkt het bij een borrel.

Wat is de zin en onzin in klimaatdiscussies?

Wat zijn de fabels en de feiten over CO2?

Welke feiten en ficties zijn er in het klimaatvraagstuk?

Wat is nu echt waar, en wat niet?

Recentelijke zijn er een aantal partijen aan de slag gegaan. Kenners uit het vakgebied, zoals het KNMI, wetenschappers als Bart Verheggen en anderen, in samenwerking met media zoals NU.nl. Klimaatwijs zet hier de initiatieven aan klimaatvragen op een rij:

Nu.nl

Nu.nl is recent gestart met een serie klimaatvragen, die worden beantwoord door wetenschappers. Vandaag deel 1: ‘Hoeveel warmer wordt het nou eigenlijk?’ Je kan de serie volgen of zelfs je eigen vraag stellen. Wie weet wordt jouw vraag binnenkort dan beantwoord via Nu.nl. Stel jouw prangende klimaatvraag hier.

Media, blogs en meer

Ook in de media is er momenteel aandacht voor klimaatvragen. Het Algemeen Dagblad en De Morgen bijvoorbeeld hebben achttien prangende klimaatvragen getoond in hun artikel ‘Klaar met alle meningen over klimaatverandering? Dit zijn de feiten’. Deze lijst beantwoordt vragen als ‘Waarom zou de mens dan nu de oorzaak zijn?’ Of ‘Wat merken we nu al van het broeikaseffect?’. Ook De Standaard bundelt vragen onder het mom van: dit moet u weten om te kunnen meepraten in het klimaatdebat.

Klimaatblog Bart Verheggen geeft ons de wetenschappelijke feiten over broeikasgassen met de vraag ‘Wat is eigenlijk een broeikasgas?’. Waarom is een dergelijk gas een broeikasgas? Hij legt dit uit op moleculair niveau. En wat gebeurt er vervolgens als er meer broeikasgassen in de atmosfeer komen?

Ook Milieucentraal stipt enkele feiten aan in hun kort en bondige verhaal Klimaatverandering. de temperatuur op aarde stijgt en wat zijn de gevolgen, voor Nederland en de wereld. En wat is eigen CO2-voetafdruk bijvoorbeeld.

En ook het HIER klimaatwoordenboek geeft enkele handige weetjes over wat bepaalde termen in de klimatologie en een veranderend klimaat betekenen. Wat betekent bijvoorbeeld het begrip permafrost en hoe verandert dat in tijden van een warmer wordende aarde? Maar ook zeespiegelstijging, koolstofkringloop, het Kyoto-Protocol en warmtetransitie staan hierin vermeld.

KNMI-Klimaatberichten

Sinds een jaar of twee heeft het KNMI klimaatberichten in het leven geroepen. Inmiddels is er een hele database aan berichten opgebouwd met meer dan honderd klimaatissues. Neem een kijkje in deze database en kom meer te weten over klimaatfluctuaties, CO2-metingen, orkanen, droogte of zonkracht.

Voorloper klimaatvragen..

Wist je dat? Enkele jaren geleden heeft het Platform Communication on Climate Change (PCCC) een set aan klimaatvragen ontwikkeld, de FAQ’s van Klimaatportaal. Deze zijn nog steeds online te vinden, er moet uiteraard een kanttekening bij geplaatst worden dat dit FAQ’s zijn van circa 10 jaar geleden. Maar de werking van ons klimaatsysteem verandert gelukkig niet zo snel, dus neem gerust eens een kijkje in dit klimaatdossier (bijvoorbeeld bij oorzaken) en het bijbehorende scholierendossier, bedoeld voor onder meer profielwerkstuk informatie.

Boeken met feiten

Tot slot een aantal boeken die ingaan op de feiten en fabels over het klimaat. De een wat ouder dan de ander, maar zeker niet minder interessant en onwaar.

“Wat is er aan de hand met het weer in Nederland en België?”

Klimaatverandering, H. Geurts & R. van Dorland 2005

Klimaatverandering, wat is er aan de hand met het weer in Nederland en België geeft in mooie bewoordingen en spannende titels een kijkje in de klimaatwetenschap, van waarnemingen tot klimaatmodellen. Bijvoorbeeld de wolken van binnen bekeken. Geschreven door (oud) KNMI-persvoorlichter Harry Geurts en klimaatwetenschapper Rob van Dorland.

Ook wetenschapper en hoogleraar Pier Vellinga heeft zich in 2011 gewaagd aan het verhalen van feiten, fabels en open vragen over het klimaat met zijn boek Hoezo Klimaatverandering. In vragende vorm behandelt hij een aantal belangrijke klimaatzaken, zoals wordt de invloed van de mens op het klimaat overschat? Of Hoe erg is dat, een iets warmere wereld? Achterin het boek doet hij letterlijk verslag van feiten, bijbehorende fabels en, niet geheel onbelangrijk voor een wetenschapper, onzekerheden.

Een wat ouder en buitenlands exemplaar is De feiten over Klimaatverandering van Dinyar Godrej uit 2001. Voorzien van mooie schematische afbeeldingen gaat dit boek in op de gevolgen van onder meer gezondheid van de mens, gevolgen voor de landbouw en voedselproductie en bijvoorbeeld de politiek over klimaatverandering.

“Ik kwam erachter dat wetenschappers praktisch nooit zeggen dat ze ergens zeker van zijn, zelfs niet als dat voor meer dan negentig procent wel het geval is.”

Inleiding, p.11, De feiten over Klimaatverandering, D. Godrej, 2001

Naast feiten- en fabelboeken zijn er natuurlijk ook nog een heleboel andere waardevolle boeken over klimaatverandering geschreven, met de werking van het broeikassysteem en zo meer. En zeker niet te vergeten de kinderboeken waarin vaak in goede en heldere taal basiskennis over ons klimaatsysteem aan bod komt. Vaak als onderdeel van een encyclopedie, schoolboek of anderszins.

Het meest recente en compleet geïllustreerde (kinder)boek over klimaatverandering is Palmen op de Noordpool.

Klimaatvragen series

Nu serie – Hoeveel warmer wordt het nu eigenlijk? (7 april)

Nu serie – Hoe komt het dat de temperatuur stijgt..(5 april)

KNMI – klimaatberichten database (Karin van der Wiel)

KNMI- honderdste klimaatbericht (zoek op thema)

Platform Communication on Climate Change – Veelgestelde vragen klimaat

Milieucentraal – Klimaatverandering

HIER Klimaatwoordenboek (2017)

Enkele voorbeelden.. klimaatvragen

Wat is eigenlijk een broeikasgas? (Bart Verheggen blog – 08 april)

Hoe zijn oude klimaatvoorspellingen … rol van de zon’ (KNMI nieuws – 12 maart)